14-oktabr kuni Yangiyo‘l tumanida poydevor qo‘yish va Toshkent viloyatidagi muhim loyihalarga start berish marosimi bo‘lib o‘tdi.
Toshkent viloyati mamlakatimiz iqtisodiyotida strategik ahamiyatga ega. Bu soha va kapital salohiyatimiz o‘zaro bog‘liq va bir-birini to‘ldiradi.
Keyingi 5 yilda Toshkent viloyatida sanoat hajmi 1,5 barobar oshib, 107 trillion so‘mga, mahalliy eksport hajmi 3,5 barobarga oshib, qariyb 1 milliard dollarga yetdi.
Qulay sarmoyaviy va ishbilarmonlik muhiti investitsiyalar hajmini oshirish va ilg‘or texnologiyalarni joriy etish imkonini bermoqda. 2018-yilda viloyatga jami 20 million dollar sarmoya kiritilgan bo‘lsa, o‘tgan yili bu ko‘rsatkich 1 milliard dollarga yetdi. Xorijiy kapital ishtirokidagi tadbirkorlik subyektlari soni ham yildan-yilga ortib, ayni paytda 1700 ta tadbirkorlik sub’ektini tashkil etmoqda.
Bugungi kunda umumiy qiymati 20 milliard 360 million dollarlik 91 ta xorijiy investitsiya loyihasi va 4,5 milliard dollarlik 28 ta mahalliy investitsiya loyihasi bo‘yicha ishlar olib borilmoqda.
Marosimda Prezident Shavkat Mirziyoyev loyihalarning ahamiyatini ta’kidladi.
Xususan, Olmaliq shahrida 227 gektar maydonda 1 milliard AQSH dollari miqdoridagi sarmoya evaziga “Buyuk ipak yoʻli” maxsus texnoparki barpo etiladi. Bu yerda elektrotexnika, to‘qimachilik, qurilish materiallari, farmatsevtika kabi sohalarda 100 ga yaqin tadbirkorlik subyekti joylashadi. 3 ming yangi ish o‘rni yaratiladi, yiliga 5 trillion dollarlik mahsulot ishlab chiqariladi, 300 million dollarlik eksport imkoniyatlari paydo bo‘ladi.
Yuqori Chirchiq tumanida qiymati 350 million dollar boʻlgan 69 gektar maydonda toʻqimachilik sanoati parki tashkil etiladi. Mazkur majmuada ip-kalava, to‘quvchilik, gazlama bo‘yash, tayyor mahsulotlar ishlab chiqaruvchi 20 dan ortiq korxona joylashtiriladi.
Mamlakatimizda oziq-ovqat mahsulotlari ishlab chiqarish va eksport qilish ortib bormoqda. 2030-yilga borib oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarishni 2 barobar, eksportni 5 barobar, qo‘shilgan qiymatni esa 3 barobar oshirish vazifasi qo‘yilmoqda. Buni amalga oshirishda Toshkent viloyatining hissasi katta ekanligi shubhasiz.
Xususan, Yangiyo‘l tumanida yiliga 50 ming tonna mineral o‘g‘it va kimyoviy moddalar ishlab chiqarish, Qibrayda eksportbop oziq-ovqat mahsulotlari ishlab chiqaruvchi korxonalar tashkil etilmoqda.
Toshkent viloyati energetika sohasida ham katta salohiyatga ega, u yerda 5,7 gigavatt quvvatga ega. Bu miqdorni oshirish uchun 800 MVt dan ortiq quvvatga ega 1,5 milliard dollarlik 6 ta loyiha amalga oshirilmoqda.
Yashil energetikani rivojlantirish barobarida mamlakatimizda energetika tizimining barqarorligini saqlash borasida ham katta ishlar amalga oshirilmoqda. Shu bois 2030 yilga borib umumiy quvvati 4100 MVt bo‘lgan elektr energiyasini saqlash tizimlari barpo etilishi kutilmoqda.
Bunda Xitoyning yetakchi kompaniyalari ishtirokidagi uchta loyiha muhim ahamiyat kasb etmoqda. Avvalo, Bo‘ka tumanida China Datang kompaniyasi bilan 240 million dollarlik quyosh elektr stansiyasi quriladi. Bu stansiyada 576 million kVt/soat elektr energiyasi 240 ming xonadonga yetadi. Natijada viloyatda elektr energiyasi ishlab chiqarish quvvati yiliga 6,5 gigavattga, elektr energiyasi ishlab chiqarish 24 milliard kilovatt soatga yetkaziladi.
Xitoyning China Energy Oversea Investment kompaniyasi bilan hamkorlikda Parkent va Piskent tumanlarida qiymati 220 million dollar, 200 megavatt quvvatga ega yana ikkita loyiha quriladi. Ular kunning eng yuqori vaqtida elektr uzilishlarini oldini olishga yordam beradi va iste'molchilarni ishonchli quvvat bilan ta'minlaydi.
So‘nggi yillarda mamlakatimizda 630 million dollar sarmoya evaziga 400 MVt dan ortiq yangi GESlar qurilib, ularning quvvati 2,2 gigavattga yetkazildi.
O‘rganishlar shuni ko‘rsatadiki, mamlakatimizda 3280 MVt quvvatga ega 44 ta GES qurish imkoniyati mavjud. Xususan, Toshkent viloyati gidroenergetika sohasida katta imkoniyatlarga ega.
Ayni paytda viloyatda umumiy quvvati 1330 MVt bo‘lgan 25 ta GES mavjud. Bu respublikamizdagi umumiy gidroenergetika quvvatining 60 foiziga teng.
Bugungi kunda qiymati 880 million dollar, quvvati 340 MVt boʻlgan yana toʻrtta GES qurilmoqda. Bundan tashqari, 2028-yilgacha viloyatda umumiy quvvati 2400 MVt, qiymati 4 milliard 800 million dollar boʻlgan 23 ta loyiha ishga tushiriladi.
Marosimda ulardan ikkitasi – Ohangaron tumanida bunyod etilgan quvvati 2,5 MVt kichik GES va Bo‘stonliq tumanida qurilgan 1,5 MVt quvvatga ega Ugom mini GESi foydalanishga topshirildi. Bu inshootlar har yili 18 million 400 ming kilovatt soat “yashil” energiya ishlab chiqaradi va 7 ming 600 xonadonni elektr energiyasi bilan taʼminlaydi.
Shavkat Mirziyoyev mamlakatimizga sarmoya kiritayotgan xorijiy kompaniyalarga minnatdorlik bildirib, ishlariga muvaffaqiyat tiladi.
Ramziy tugma bosilib, ushbu 9 ta loyihaning qurilishi va foydalanishga topshirilishi boshlandi. Ularning umumiy qiymati 2 milliard dollarni tashkil qiladi.